Fotografija: Medija centar
U monografiji Giving Birth To A Subject – Transition To Motherhood As An Embodied & Technologically Mediated Experience (Palgrave Macmillan–Springer Nature 2024) autorka detaljno analizira rane faze specifično ženske životne tranzicije i to unutar složenog i promenljivog sociokulturnog konteksta. Postajanje majkom se posmatra kao jedinstvena razvojna faza u odraslom dobu koja sa sobom nosi obilje psihosocijalnih i telesnih promena. Ova studija ispituje te promene iz perspektive prvog lica, sa posebnim naglaskom na one aspekte ličnog iskustva i funkcionisanja koji su po pravilu zanemareni u psihološkim (pa čak i sociokulturnim) istraživanjima. Tako je osnovni cilj empirijskog i teorijskog istraživanja bio da se rekonstruišu transformacije doživljajne subjektivnosti žena tokom trudnoće i porođaja u lokalnom okruženju koje sa sobom nosi niz institucionalnih specifičnosti, i to posebno s obzirom na dramatične telesne promene koje se tada odvijaju i s obzirom na način na koji medicinska znanja, prakse i tehnike oblikuju ovaj proces. Kako bi adekvatno razumela ove složene i situirane fenomene, autorka razvija teorijski okvir koji povezuje sociokulturnu psihologiju sa fenomenologijom, feminizmom i studijama nauke i tehnologije, a u analizi kombinuje fenomenološke i kritičko-diskurzivne analitičke resurse. Takav pluralistički i interdisciplinarni pristup je kroz kritičko promišljanje dominantnih kulturnih reprezentacija i normi, ženskih iskustava, reproduktivnih tela, medicinskih tehnologija i institucionalnih praksi otvorio prostor za rekonceptualizaciju subjektivnosti u psihologiji koja se u ovoj studiji posmatra kao otelovljena i višestruko posredovana socio-materijalnim aspektima kulture.
Dr Biljana Stanković je docentkinja na Odeljenju za psihologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu gde predaje kurseve iz kvalitativne metodologije, kulturno-istorijske psihologije i kritičke psihologije na svim akademskim nivoima. U istraživanjima koristi različite kvalitativne pristupe u proučavanju tema koje pripadaju psihologiji žena i zdravstvenoj psihologiji, nastojeći da integriše teorijske perspektive iz kulturno-istorijske psihologije, fenomenologije, feminizma i studija nauke i tehnologije. Njena istraživačka interesovanja obuhvataju žensku telesnost i reproduktivna iskustva, institucionalne aspekte medicinske nege, iskustva osoba koje žive sa teškim mentalnim oboljenjima, kao i socijalnu traumu i istorijske narative.